[ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :ραιβός – κραν (κρανίο) -ο] (ιατρ) η κλίση του κεφαλιού από τη μια πλευρά και το ανασήκωμα του πηγουνιού προς την αντίθετη, η οποία οφείλεται στη σύσπαση των μυών του αυχένα.
Γενικά
Το Σπαστικό Ραιβόκρανο είναι νευρολογική πάθηση που επηρεάζει τους μύες του αυχένα, κάνοντας το κεφάλι να γέρνει είτε προς τα πλάγια, είτε προς τα πίσω ή πολύ μπροστά. Αποτελεί χρόνια νόσο που μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Είναι δυνατόν να αρχίσει σε οιαδήποτε στιγμή της ζωής, αν και τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στην μέση ηλικία.
Η συχνότητα της νόσου είναι περίπου 3 άτομα σε κάθε 10.000 πληθυσμού. Στην χώρα μας υπολογίζεται ότι με βάση τον πληθυσμό (~ 11.000.000) θα πάσχουν ~ 3.300 άτομα.
Οφείλεται σε δυσλειτουργία ειδικών νευρωνικών κέντρων του εγκεφάλου, τα συμπτώματα όμως παρουσιάζονται μόνον στους μύες που καθορίζουν την θέση της κεφαλής στον χώρο.
Αιτιολογία
Η αιτιολογία της δυσλειτουργίας αυτής ακόμα και σήμερα είναι άγνωστη.
Μπορεί να υπάρχει ιστορικό τραυματισμού στο κεφάλι ή τον αυχένα, αλλά η σχέση μεταξύ του τραυματισμού και της δυστονίας είναι ακόμα ασαφής. Γίνονται έρευνες για να διαπιστωθεί ο ρόλος που διαδραματίζει ο τραυματισμός στη δυστονία, περιλαμβάνοντας και τη περίπτωση εμφάνισης δυστονίας σε αυτούς που έχουν γενετική προδιάθεση. Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν υπάρχει σαφής εικόνα. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι μεσολαβεί διάστημα ετών μεταξύ του τραυματισμού και της εμφάνισης της δυστονίας.
Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις κληρονομικότητας στην εμφάνιση του Σπαστικού Ραιβόκρανου, αλλά σε περιπτώσεις γενικευμένης δυστονίας που σχετίζεται με το DYT1 γονίδιο.
Υπάρχουν μελέτες ότι η χρήση συγκεκριμένων ουσιών, όπως η Κεταμίνη, οι αμφεταμίνες και η κοκαϊνη , αλλά και φαρμάκων όπως η αλοπεριδόλη (Aloderidin), η χλωροπρομαζίνη (Largactil), μπορούν να προκαλέσουν οξεία δυστονία δηλ. απώλεια του φυσιολογικού μυϊκού ελέγχου.
Διάγνωση
Η διάγνωση του σπαστικόυ ραιβόκρανου, στηρίζεται στην κλινική εξέταση του ασθενούς που περιλαμβάνει λειτουργική και νευρολογική εκτίμηση και το ιστορικό του.
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο test που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση, ενώ ο εργαστηριακός έλεγχος είναι φυσιολογικός.
Προσοχή πρέπει να δίνεται ώστε να μη γίνεται σύγχυση αυτής της κατάστασης με εκφυλιστικά προβλήματα στη περιοχή του αυχένα ή προβλήματα στα μάτια, όπου υπάρχει κλίση της κεφαλής για να βελτιώνεται η όραση.
Θεραπεία
Οι Νευροχειρουργικές θεραπείες μπορούν να δώσουν σημαντικά και θεαματικά αποτελέσματα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπου δεν επαρκή η συντηρητική αγωγή Σπαστικού Ραιβόκρανου (Spasmodic Torticolis), που αποτελεί μορφή τοπικής δυστονίας (Focal Dystonia).
Η ομάδα του Αν. Καθηγητή Στάθη Ι. Μποβιάτση, με εμπειρία στην αντιμετώπιση κινητικών διαταραχών, έχει εφαρμόσει την μέθοδο της εν τω βάθει εγκεφαλικής διέγερσης (Deep Brain Stimulation), σε ασθενείς με σπαστικό ραιβόκρανο με εξαιρετική επιτυχία.
